[trọng Sinh Tn 60] Xưởng Cơ Khí Những Năm 60 - Chương 33

“Không phải,” mẹ Đỗ nói, “Tôi đang nói Thẩm Dương cơ. Thẩm Dương được phân nhà rồi, con Tư nhà mình mà gả qua đó là được dọn đến nhà mới ở ngay. Bà Lưu còn bảo sẽ lo cho nó một công việc chính thức nữa, thế là nửa đời sau không phải lo nghĩ gì rồi.”

Mải nói chuyện, bà suýt quên cả ăn bát súp bột mì.

“Thẩm Dương á? Nó không phải mới cưới vợ hồi Tết năm ngoái sao?” Bố Đỗ không đồng ý. Cái kiểu gì vậy, vừa mới lấy vợ xong lại muốn cưới tiếp?

“Vợ nó chạy mất rồi, giải tán rồi,” mẹ Đỗ bảo, “Chưa đăng ký kết hôn đâu, nên con Tư gả vào vẫn tính là kết hôn lần đầu.” Chủ yếu là Thẩm Dương khá có năng lực, lại có quan hệ ở Cục Lương thực, sau này dễ lên làm lãnh đạo nhỏ. Chức vụ lên thì lương chẳng cao sao? Tốt biết mấy.

Bố Đỗ chần chừ: “Con Tư nhà mình mới mười tám thôi.” Còn nhỏ quá.

“Hết năm nay là mười chín rồi, nếu tìm đối tượng rồi tìm hiểu hai năm thì thành hai mươi mốt,” mẹ Đỗ cau mày, “Ông nghĩ mà xem, con Tư nhà mình thật thà quá. Ông nhìn em gái tôi kìa, ngày xưa cũng đâu có ngốc, sao lại để người ta... dỗ dành về tận xó rừng thế kia?”

Mẹ Đỗ vẻ mặt xúi quẩy, hạ thấp giọng: “Mấy hôm trước con Tư lại bị ngã đập đầu, giờ nhìn thì bảo là khỏi rồi, nhưng hồi ở bệnh viện mình đều biết đấy, sưng to một cục như thế. Vạn nhất sau này có di chứng thì sao?”

Bà chỉ tay sang hướng nhà hàng xóm: “Bà Lưu thì đôi khi hơi chi ly, nhưng hai nhà là hàng xóm lâu năm, cách họ đối nhân xử thế mình vẫn yên tâm. Con Tư gả qua đó ngay dưới mắt mình, họ cũng phải nể mặt mà đối đãi tốt với nó.”

Bố Đỗ bắt đầu xuôi tai.

Mẹ Đỗ bồi thêm: “Thẩm Dương ngoài cái dớp từng bày cỗ cưới ra thì chẳng chê vào đâu được. Cứ nhìn vợ cũ nó xem, nó có bạc đãi đâu, chạy vạy công việc cho, giúp đỡ nhà ngoại cô ta, dù thành phần nhà cô ta không tốt nó cũng chưa từng chê bai.” Những chuyện này đều là Lưu Vân kể với mẹ Đỗ, chẳng lẽ làm mẹ chồng lại đi khen con dâu cũ?

Bố Đỗ nghe cũng thấy có lý.

Mẹ Đỗ tiếp tục: “Người ngoài thành phần thế nào mình làm sao biết được. Cứ chọn cho con Tư một người đáng tin, đặt ngay bên cạnh cho yên tâm.” Đứa út mới mười lăm còn chưa vội, chứ con Tư thì không thể trì hoãn, ngoài kia đang gió dập sóng dồi, thành phần gia đình bị kiểm tra gắt gao lắm.

Bố Đỗ nghe lọt tai những lời này. Con Tư tính tình thật thà, dễ chịu thiệt, đúng là gả gần thì tốt hơn.

Mẹ Đỗ húp nốt miếng súp cuối cùng. Bà nghĩ ngợi hồi lâu, cuối cùng vẫn quyết định chưa nói với chồng chuyện em gái nhờ tìm đối tượng cho Nguyệt Oanh. Chuyện này cứ từ từ, sáng mai lên đồn công an làm hộ khẩu tạm trú cho Nguyệt Oanh xong xuôi rồi hẵng nói. Bà sợ nói sớm quá, ông Đỗ lại không cho Nguyệt Oanh ở lại lâu. Dù sao cũng là người ngoài.

Bên ngoài. Vu Nguyệt Oanh ngồi một mình bên bàn ăn bát súp bột mì. Cô thấy chạnh lòng. Hồi ở nhà tuy nghèo nhưng bố mẹ luôn quan tâm cô, không giống như ở nhà dì, mọi người đối với cô không mấy mặn mà. Tất cả khiến cô thấy lạc lõng. Ăn xong, cô đặt bát lên bàn rồi lẳng lặng về phòng phía tây.

Đứa con thứ ba nhà họ Đỗ nghe bên ngoài yên tĩnh mới dám ló mặt ra. Quần áo của cậu vẫn chất đống ở góc tường, cậu tìm một cái chậu, đổ nước vào vò qua vài lần, xả sạch rồi đem treo lên dây phơi bên ngoài. Không ai giặt cho thì tự mình vò lấy vậy. Cậu bê chậu vào phòng, liếc nhìn cái bát bẩn trên bàn rồi đi lướt qua.

Phòng phía tây. “Em họ, dì có vẻ không hợp với cô út lắm nhỉ?” Nguyệt Oanh chủ động bắt chuyện với đứa con thứ năm.

Cô út đang đọc sách, nghe vậy liền quay lại nhìn Nguyệt Oanh một cái, nghiêm túc dặn: “Chuyện của người lớn, chỉ cần họ không đ.á.n.h nhau thì mình đừng xen vào.” Người đông thì có mâu thuẫn, cãi nhau là bình thường thôi. Đánh nhau mới phiền, dễ vỡ đồ đạc, đồ trong nhà có bấy nhiêu, hỏng cái nào mất cái đó, lúc ấy mới cần can ngăn.

“Em họ, chị gọi thẳng tên em được không?” Nguyệt Oanh hỏi tiếp. “Em tên Đỗ Ức Điềm, chị muốn gọi sao thì gọi.” Cô út Đỗ Ức Điềm đầu cũng chẳng thèm ngẩng lên.

Ức Điềm? Nguyệt Oanh thắc mắc: “Chẳng phải là ‘Ức khổ tư điềm’ (Nhớ đắng nghĩ ngọt) sao? Sao không phải là Ức Khổ?” (Ý nói cặp tên Ức Khổ - Tư Điềm mới đúng bộ).

Ức Điềm quay lại gắt: “Sao chị cứ hỏi tại sao mãi thế, tên đâu phải em tự đặt, em làm sao biết được, chị đi mà hỏi mẹ em ấy.” Cô đang đọc sách mà cứ bị hỏi mãi phát bực. Tên trong hộ khẩu rành rành ra đó rồi, đổi được chắc? Mà cái tên Ức Điềm nghe cũng đâu có tệ.

Nguyệt Oanh im bặt, lòng càng thấy buồn hơn. Sao em họ lại gắt gỏng thế? Cô chỉ muốn trò chuyện để tìm hiểu thêm tình hình ở đây thôi mà.

Mẹ Đỗ nói chuyện xong bước ra khỏi phòng, đi rửa bát. Bát này của nhà họ Vệ, mai phải trả. Thấy cái bát bẩn đã khô queo trên bàn, bà khựng lại một chút, cuối cùng cũng chẳng nói gì, đem vào bếp dùng xơ mướp cọ sạch.

Sáng sớm hôm sau. Mẹ Đỗ cầm theo sổ hộ khẩu, dẫn Nguyệt Oanh ra nhà ăn đường sắt mua hai cái bánh màn thầu rồi chạy thẳng lên đồn công an. “Đồng chí ơi, thủ tục khai báo hộ khẩu tạm trú ở đây làm thế nào ạ?”

Xưởng cơ khí. Buổi sáng, đại diện các phân xưởng đến phòng Tổng vụ lĩnh đơn đăng ký. Sau đó, công nhân có nhu cầu sẽ tự đến đăng ký nhận đơn. Điền xong phải nộp lại để chuyển về Tổng vụ. Cuối cùng, Tổng vụ và ban lãnh đạo sẽ cùng lên kế hoạch thi tuyển, tuyển chọn. Trước giờ tan làm hôm nay phải nộp xong đơn, ai không nộp sẽ mất tư cách tham gia đợt đại tu máy móc.

Phân xưởng 1. Sáng sớm Tư Khổ đã mang bát trả cho nhà ăn, cô còn gặp bác đầu bếp trưởng, họ Bành, béo trắng, bụng phệ, lúc nào cũng cười hớ hớ. Đúng là thợ cả nhà ăn chẳng ai gầy nổi. Bữa sáng Tư Khổ ăn cùng Phượng Mẫn và Tú Hồng. Tú Hồng ăn ít, chỉ húp bát cháo với miếng đậu phụ nhự. Tư Khổ ăn hai cái bánh bao chay. Phượng Mẫn tối qua ăn khuya nên sáng chưa đói, chỉ ăn một cái. Ăn xong cả ba quay về vị trí làm việc. Tư Khổ ở phân xưởng 1, Phượng Mẫn phân xưởng 2, Tú Hồng ra kho.

“Tiểu Đỗ, anh lấy giúp em một bản đơn đăng ký đây.” Anh Bằng tự điền một bản, tiện tay cầm giúp cho Tư Khổ. Tư Khổ bảo: “Em mới là công nhân học việc, điền cái này sợ lãng phí giấy.” Anh Bằng hỏi lại: “Thật sự không lấy à?” Mọi người đang điền ầm ầm kia kìa. Giấy nhiều, cứ điền đại đi, chọn ai là việc của lãnh đạo. Tư Khổ vẫn từ chối.

Một lát sau, anh Bằng dẫn theo hai người đi tới: “Tiểu Đỗ, em dừng tay một chút.” Anh giới thiệu: “Đây là bác Triệu, đây là bác Lý, hai bác không biết chữ, em giúp hai bác điền đơn với.” “Vâng ạ,” Tư Khổ hỏi, “Có b.út không anh?” Anh Bằng bảo: “Em thu dọn đồ nghề đi, mình ra phía sau điền, ở đó có bàn ghế, b.út cũng chuẩn bị sẵn rồi.”

Tư Khổ thu dọn hòm đồ nghề, xách theo đi cùng. Hòm đồ này là xưởng phát, toàn đồ cũ, bao giờ thành thợ nguội bậc một mới được lĩnh đồ mới. Vừa đến nơi, Tư Khổ đặt hòm đồ xuống chân, ngồi vào ghế bắt đầu giúp hai bác thợ già. Cô hỏi, họ đáp. “Họ tên ạ?” “Triệu Đại Lực.” “Tuổi ạ?” “Bốn mươi sáu.”

Rồi đến thành phần gia đình, thâm niên công tác, sở trường là gì, đã có thành tích gì. Đến phần bổ sung, Tư Khổ hỏi: “Bác Triệu ơi, những năm ở xưởng bác đã tham gia dự án sửa chữa lớn nào chưa? Như sửa máy công cụ, chế tạo dụng cụ, hay có được giải thưởng gì không ạ?” “Cũng phải viết cái đó à?” “Không viết cũng được, nhưng viết vào lãnh đạo xem sẽ có điểm cộng đấy bác.” Tư Khổ giải thích. Cô còn mong viết ít đi cho đỡ mỏi tay ấy chứ. “Viết chứ, viết chứ!” Bác Triệu bắt đầu nhớ lại những đóng góp của mình, kể ra một tràng dài.

Tư Khổ chọn lọc để viết: “Bác Triệu, giấy chỉ có một trang thôi, cháu sẽ ghi những dự án quan trọng nhất nhé, còn những việc nhỏ nhặt nếu lãnh đạo hỏi thì bác tự kể sau, được không ạ?” “Được, được!” Nhanh ch.óng xong đơn của bác Triệu, rồi đến bác Lý. Có kinh nghiệm rồi nên Tư Khổ viết loáng cái là xong. Bác Lý cầm tờ đơn hớn hở đi nộp.

Xong việc, Tư Khổ xoay xoay cổ tay định nghỉ một lát. Không ngờ, tờ đơn tiếp theo đã chìa ra trước mặt. Cô ngẩng đầu lên thì thấy sau cái bàn là một hàng dài công nhân đang cầm đơn xếp hàng chờ đến lượt. “Đồng chí ơi, đến lượt tôi rồi.” Một thanh niên lên tiếng, “Tôi tên Vương Lục, năm nay hai mươi tám tuổi.” Tư Khổ nhìn anh ta: “Anh cũng không biết chữ à?” “Tôi biết chứ, tốt nghiệp tiểu học cơ đấy, mỗi tội chữ xấu quá!” Vương Lục vặc lại, “Chẳng phải cô chuyên đứng đây điền đơn cho mọi người sao?”

Thật là hiểu lầm tai hại. Tư Khổ đáp: “Tôi không chuyên điền đơn, nãy là sư phụ nhờ nên tôi mới giúp thôi.” Đằng sau còn cả hàng dài mấy chục người thế kia, viết đến trưa cũng chẳng xong. Hơn nữa, đây đâu phải việc của cô.

“Đồng chí ơi, tôi trẻ khỏe, ít chuyện, đơn giản lắm, cô giúp tôi tí đi.” Vương Lục nài nỉ. Tư Khổ đứng dậy, xách hòm đồ nghề lên: “Tôi phải đi hỏi sư phụ đã. Các anh muốn điền đơn thì cứ ngồi vào ghế này này.” Nói rồi cô nhường chỗ lại.